ชุดประจำเผ่าต่าง

ประวัติส่วนตัว

ชื่อ    นางสาวเบญจมินทร์ นามสกุล ประไพมาลี ชื่อเล่น เบน
วดปีเกิด 13 มกราคม 2535 อายุ 21 ปี
อีเมล banz_tearm@hotmail.com
กำลังศึกษาที่ มหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงใหม่
คณะมนุษย์และสาขา การท่องเที่ยว
section 11

เผ่ากะเหรี่ยง

เพิ่มเติม....

เผ่าม้ง

เพิ่มเติม....

                                                                                               เผ่าอาข่า

                                                                               เพิ่มเติม....

เผ่าลีซอ

เพิ่มเติม....

เผ่ามูเซอ

เผ่ามูเซอ 

มีการแต่งการตามกลุ่ม 4 กลุ่ม ดังนี้

1.มูเซอดำ หรือลาหู่นะ 

           หญิง สวมเสื้อสีดำแขนยาวคอกลม ยาวเหมือนเสื้อคลุม ด้านหน้าป้ายทับมาทางขวา กระดุมเป็นผ้าประดับด้วยเม็ดเงินครึ่งวงกลมรอบคอเลยไปทางด้านป้ายขวา ปลายแขนเสื้อและ ต้นแขนมีลวดลายสีแดง ด้านข้างของเสื้อมีแถบลวดลายกว้างประมาณ 2-3 นิ้ว จากใต้รักแร้ จนถึงชาย ใช้ผ้าดำโพกหัว มีย่ามแดงปักลาย ผ้าถุงดำมีลายคาดตามขวางด้วยสีแดงและขาวเป็น ลายโปร่ง ๆ

           ชาย สวมกางเกงเป้าต่ำสีดำ มีลวดลายสีแดง ขาว ปลายขา สวมเสื้อคอกลมสีดำแขนยาว ด้านหน้าป้ายทับมาทางขวา มีลวดลายตามขอบ มีกระดุมฝัง 3-4 เม็ด

2.มูเซอแดง หรือลาหู่ย่า หรือลาหู่ยี 

          หญิง นุ่งซิ่นสีดำ ลายแดงสลับดำ เป็นริว้ใหญ่ ๆ ขวางลำตัว ตีนซิ่นสีแดง หัวซิ่นก็สีแดง สวมเสื้อคอกลมผ่าหน้า แขนยาว เอวลอย พื้น ดำหรือน้ำเงิน สีแดงกุ๊นรอบคอสาบปลายแขน และต้นแขน ชายเสื้อตกแต่งด้วยผ้าสีแดง หน้าอกประดับด้วยแผ่นเงินกลมคล้ายโล่ห์มีย่ามแดง

          ชาย สวมกางเกงเป้าต่ำสีดำ ปลายขากุ๊นแถบแดง มีสนับแข้งขวาขลิบน้ำเงิน เสื้อคอ กลมแขนยาวสีดำผ่าหน้า มีลวดลายบริเวณหน้าอก มีหมวกดำหรือผ้าโพก สะพายถุงย่ามสีแดง

3.มูเซอณี หรือมูเซอเหลือง

         หญิง นุ่งซิ่นดำ หัวซิ่นมีลวดลายตามขวางสีแดง ขาว เหลือง ตีนซิ่นมีลายเล็ก ๆ เสื้อคอ กลมสีดำ ผ่าหน้า แขนยาว ตามตัวเสื้อประดับเงินเป็นลวดลายเรขาคณิต

         ชาย กางเกงดำเป้าต่ำ มีลายตามขวางจากใต้เข่าถึงปลายขาสีแดง ขาว เหลือง สวมเสื้อ คอกลมสีดำแขนยาวผ่าอก ตกแต่งลวดลายตรงสาบเสื้อ คอ ปลายแขน ต้นแขนด้วยสีแดง ขาว เหลือง

4.มูเซอ เซ เล

         หญิง สวมกางเกงดำเป้าต่ำ เสื้อคอกลมแขนยาวผ่าหน้า เสื้อยาวลงมาเหนือเข่า กุ๊น ขอบขาวตามสาบหน้าด้านข้างและชายเสื้อ แขนเสื้อกุ๊นขาวเป็นลายคาดห่างกันจากข้อมือถึง ไหล่ ประมาณ 5-6 แถว ผ้าขาวโพกศีรษะ ถุงย่ามขาว ใช้เงินประดับตามตัวเสื้อ มีสนับแข้งสีดำ ผู้หญิงแต่งงานแล้วไม่ใส่

        ชาย กางเกงดำเป้าต่ำ ผ้าคาดเอวขาว เสื้อคอกลมแขนยาวสีดำผ่าหน้า ตกแต่งลวดลาย สีแดงเหลืองไว้ภายในตัวเสื้อ เวลาใส่ไม่เห็นลวดลาย ย่ามสีแดง 

เผ่าลีซอ

เผ่าลีซอ 

         หญิง (สีซอลาย) นุ่งกางเกงสีดำ สนับแข้งสีแดง เสื้อยาวเหมือนเสื้อคลุมผ่าข้างสีตอง อ่อนหรือฟ้า คาดเอวด้วยผ้าดำมีพู่เป็นเส้นด้ายหลายสี รอบคอและแขนมีแถบลายผ้าเย็บสลับสี เป็นแถบรุ้งตามลักษณะลีซอลาย เป็นลักษณะของหญิงที่แต่งงานแล้ว ส่วนหญิงที่ยังไม่แต่งงานก็ สวมกางเกงดำเป้าต่ำ สนับแข้งสีแดงกุ๊นขอบน้ำเงิน เสื้อทรงกระสอบผ่าหน้าลงมาประมาณคืบ กว่าจากคอ ผ่าข้างแบบจีน สีน้ำเงินหรือเขียว เข็มขัดเป็นผ้าดำมีชายเป็นพู่ มีลายผ้าเป็นแถบ เหมือนรุ้งประดับที่คอเสื้อ รอบต้นแขนใช้ผ้าดำพันเป็นหมวกตกแต่งด้วยพู่หลากสีใส่สร้อยเงิน รอบคอ 2-3 ชั้น ประดับหน้าอกด้วยแผงเงิน เป็นผ้าที่ใส่เสื้อผ้าสีฉูดฉาดที่สุด 

       ชาย (สีซอลาย) กางเกงสีตองอ่อน หรือฟ้าฉูดฉาด ใส่เสื้อสีขาว มีพิธีจะนุ่งสีน้ำเงิน ดำ ใส่เสื้อผ่าหน้าหรือป้ายทับด้านขวา คอกลม แขนยาว ประดับเงินรอบคอ และสาบเสื้อหมวกดำ หรือขาว ชายเข็มขัดมีพู่หลายสีห้อยไปด้านหน้า 2 พวงใหญ่ ยาวประมาณ 1 ศอก

เผ่าอาข่า

เผ่าอาข่า (อีก้อ)

แบ่งเป็น 3 กลุ่ม

อีก้ออูโล

       หญิง นุ่งกระโปรงพลีทสีดำ หรือน้ำเงินอมดำ สนับแข้งสีน้ำเงินอมดำ ปักผ้าแถบสี เข็มขัด ผ้าปักหอยเบีย้ เสื้อคอกลมผ่าหน้าแขนยาว ปลายแขนกุ๊นผ้าแถบหลากสีจากข้อศอกถึงข้อมือ สาบเสื้อกุ๊นด้วยสีแดง ด้านหลังเสื้อปักลายเรขาคณิตในกรอบเส้นตรงหลายเส้นประมาณครึ่งล่าง ด้านข้างผ่าจากชายขึ้น ไป 1 คืบทั้ง 2 ด้าน หมวกผ้าเป็นรูปกรวยคว่ำ ยอดกรวยจะป้านประดับ เม็ดเงินกลมผ่าซีกขนาดต่าง ๆ กันตามแนวนอนสลับกับกระดุมเม็ดเล็ก ๆ แถบผ้าสีจากหน้าผากขึ้นไปกับยอดหมวกมีพู่ห้อยจากยอดหมวกลงมาหลายพู่ ลูกปัดร้อยเป็นเส้นหลากสีหลายเส้น ห้อยลงมาตามขอบหมวก หน้าผาก จอนหู ประดับห้อยเหรียญเงินเก่า สายรัดคางดำด้วยลูกปัด ร้อยเป็นเส้นหลายเส้นหลากสี ห่วงเงินรอบคอ แผ่นเงินกลมปิดหน้าอก เสื้อผ้าผู้หญิง หมวกผู้หญิง

อีก้อโลมิ หรือโลมิซา

        หญิง สวมกระโปรงพลีทสีดำ หรือน้ำเงินเข้ม ใส่สนับแข้งสีน้ำเงิน เสื้อคอกลม แขนยาว ผ่าหน้าสีดำหรือน้ำเงินเข้ม ยาวพอประมาณผ่าข้าง 2 ข้าง ด้านหลังเสื้อปักลายโปร่ง แขนเสื้อกุ๊น แถบสีต่าง ๆ จากข้อมือจนถึงใต้รักแร้ เข็มขัดผ้าประดับด้วยหอยเบี้ยหงายลูกเดือยป่า หมวกเป็นผ้า ปักเม็ดเงินผ่าซีกเป็นแถวเรียงจากหน้าผากขึ้น ไปหาท้ายทอยและด้านข้าง ด้านหลังหมวกใช้กล่อง เงินแบบแบนรูปสี่เหลี่ยมคางหมูหันทางด้านเล็กขึ้น บน ตกแต่งด้านข้างด้วยพวงมาลัยผ้าสีแดง พ่วงลูกปัดหลากสี ด้านข้างเหนือหูขึ้น ไปแขวนลูกเงินกลมโปร่งข้างละหลาย ๆ ลูก ห้อยเหรียญ เงินโบราณตามจอนผมลงไป มีสายรัดคางทำจากลูกปัดหลากสี ประดับด้วยห่วงเงินที่บริเวณ หน้าอก คอ และลูกเดือยตามแบบของอีก้อ

อีก้อผาหมี

        หญิง ใส่กระโปรงพลีทสีน้ำเงินหรือดำ เสื้อสีดำหรือน้ำเงิน คอกลม ผ่าหน้า แขนยาว กุ๊นผ้าสีต่าง ๆ จากข้อมือถึงใต้รักแร้ สนับแข้งสีดำหรือน้ำเงิน ปักลายเหมือนกับลายปักเสื้อด้านหลัง บริเวณหน้าอกตกแต่งด้วยแผ่นเงินเล็กบ้างใหญ่บ้าง หมวกผ้าประดับด้วยเม็ดเงินกลมผ่าซีกรอบ ศีรษะ แนวหูประดับเงินเหรียญเก่า มีสายรัดคางเป็นเงิน และลูกปัดหลากสี เสื้อผ้าผู้หญิง หมวกผู้หญิง

        ชาย นุ่งกางเกงเป้าต่ำสีดำหรือน้ำเงินเข้ม เสื้อดำหรือน้ำเงินคอกลม แขนยาว ผ่าหน้าติด กระดุมเงิน เสื้อยาวผ่าด้านข้าง ปักลายทางขวางลำตัว จนถึงใต้รักแร้ สาบเสื้อ ด้านหน้าล่างกุ๊น ผ้าแดงแถบเล็ก ๆ เสื้อผู้ชาย ครอบครัวชาวอีก้อ

เผ่าอาข่า (อีก้อ)

เผ่าม้ง

เผ่าม้ง

ผู้หญิง ใส่กระโปรง ทอด้วยป่านใยกัญชง (ต้นคล้ายกัญชา แต่ดอกและใบใช้สูบไม่ได้) การทำกระโปรงของหญิงม้ง โดยการใช้เล็บสะกิดใยกัญชงออกเป็นเส้น แล้วฝั่นต่อกันเป็นม้วนใหญ่ นำไปฟอกด้วยน้ำด่างขี้เถ้า จะได้ด้ายสีขาวอมเหลือง นำไปทอเป็นผ้ามีผิวสัมผัสหยาบหนา แต่นุ่มเป็นมัน มีความกว้างประมาณ 40 เซนติเมตร นำไปเขียนด้วยขี้ผึ้ง เป็นลวดลายเรขาคณิต นำไปย้อมสีน้ำเงินอมดำ แล้วนำไปต้มให้ขี้ผึ้งละลาย เป็นการทำบาติกแบบโบราณนำผ้าที่ย้อม แล้วมาพับเป็นพลีทเล็ก ๆ แล้วใช้ไม้กดทับไว้ให้จีบอยู่ตัว แล้วใช้ด้ายร้อยระหว่างจีบจากด้านหนึ่ง ไปยังด้านหนึ่งเป็นเอวของกระโปรง ใช้ผ้าขาวต่อเป็นเอว ใช้ผ้าสีต่าง ๆ กุ๊นตกแต่งกระโปรง และ ปักด้วยด้ายสีต่าง ๆ

เสื้อเอวเกือบจะลอย แขนยาว มีปกเสื้อด้านหลัง ผ่าหน้า หรือทับไปทางซ้ายทำด้วยผ้าสี ดำ มีตกแต่งลวดลาย ผ้าคาดเอวสีดำมีพู่แดงเป็นชายครุย มีสนับแข็งสีดำ ผมขมวดเป็นมวย ใส่ หมวดผ้าหรือโพกผ้าสีดำ ใส่ต่างหูเงิน ห่วงคอทำด้วยเงิน 3-4 วงซ้อนกัน ด้านหลังเสื้อตกแต่ง ด้วยเหรียญเงินเก่า

ผู้ชาย นุ่งกางเกงดำเป้าต่ำ เสื้อดำแขนยาว เอวลอย (มีเสื้อข้างในสีขาว) ผ้าคาดเอวสี แดง คาดทับด้วยเข็มขัดเงิน ห่วงเงินคล้องคอ 1 ห่วง หมวกผ้าดำมีจุกแดงตรงกลาง

แม้ว เป็นชาวเขาเผ่าหนึ่งที่อยู่ในประเทศจีนซึ่งชอบอพยพโยกย้ายที่อยู่ไปเรื่อย ๆ แม้ว เป็นคำที่ใช้เรียกกันทั่วไป ซึ่งเพี้ยนมาจากคำว่า “เมี้ยว” ชาวเขาเผ่าแม้วจะเรียกตัวเองในหมู่พวก เดียวกันว่า “ม้ง” ม้งแบ่งเป็น 3 กลุ่มย่อย คือ

1. ม้งขาว

2. ม้งเขียว

3. ม้งดำ

ม้งขาว

หญิง สวมกระโปรงผ้าป่านดิบยาวลงมาถึงหัวเข่า มีผ้าพันหน้าแข้งตั้งแต่ข้อเท้ถึงหัวเข่า แต่ปัจจุบันนี้หันมาใส่กางเกงสีดำกว้าง ๆ แบบจีน คาดเอวด้วยผ้าสีแดง ปล่อยชายผ้าสี่เหลี่ยมทิ้ง ยาวลงมาด้านหน้าและด้านหลัง คอปกเสื้อกว้างแบบทหารเรือ โพกหัวด้วยผ้าสีคราม หรือสีดำ

ชาย นุ่งกางเกงดำกว้าง ๆ เป้าหย่อนลงมาไม่มากนัก สวมเสื้อป้ายอกมีผ้าคาดเอว

ม้งเขียว

หญิง ยังสวมกระโปรงสีฟ้าแก่ ประดับลายภาพวาดด้วยขี้ผึ้งและมีปักลวดลายใน ส่วนล่างของกระโปรง มีผ้าคาดเอวสีแดง ผ้าห้อยลงมาสีดำ เสื้อเป็นสีต่าง ๆ คอปกเสื้อเล็ก กว่าม้งขาว 4 นิ้ว ขอบปกเป็นรูปโค้ง ไม่มีผ้าโพกหัว แต่มีผ้าถักบาง ๆ แถบเป็นลายดอกไม้สีแดง พันรอบมวยผม

ชาย ใส่กางเกงดำเหมือนม้งขาว แต่เป้ากางเกงหย่อนลงมาจนเกือบถึงพื้น ดินแบบ อาหรับ ปลายขารัดที่ข้อเท้า สวมหมวกทำด้วยผ้าแพรต่วน ไม่มีขอบ

ส่วนม้งดำนั้น ยังไม่ปรากฏว่ามีในประเทศไทย ในลาวจะมีน้อยมาก เพราะเป็นการยากที่ จะแยกว่าเป็นม้งดำ เพราะจะรับทั้งแบบการแต่งกายและภาษาจากม้งขาวและเขียวไว้ ส่วนมาก จะเรียกตามสีของเสื้อผ้าที่สวมใส่

  

เผ่ากะเหรี่ยง

เผ่ากะเหรี่ยง

ลักษณะการแต่งกายของผู้หญิง

            ชาวกะเหรี่ยงเป็น “นักทอ” เพราะทอผ้ากันเป็นวัฒนธรรมประจำเผ่า เสื้อสาวโสดตั้งแต่ ยังเยาว์จนได้เวลาออกเรือนจะเป็นเสื้อทรงกระสอบ ผ้าฝ้ายพื้นขาวทอหรือปักประดับลวดลายให้ งดงาม ส่วนหญิงที่มีครอบครัวแล้วจะสวมเสื้อ และผ้านุ่ง คนละท่อน ผ้านุ่งและเสื้อจะมีความสั้นยาว ลวดลาย และสีสันหลากหลาย มีการตกแต่ง นานารูปแบบ เช่น นำลูกเดือยมาประดับ หรือใช้ กรรมวิธีการทอยกดอก หรือยกลาย เป็นต้น และชาวกะเหรี่ยงโปว์จะประดับประดาตกแต่งมาก กว่ากะเหรี่ยงสะกอ หญิงกะเหรี่ยงสะกอแถบจังหวัดแม่ฮ่องสอน และอำเภอแม่แจ่ม จ. เชียงใหม่ ตกแต่งเสื้อมีลวดลายหลากหลาย และละเอียดมากกว่าแถบ จ.ตาก หรือกะเหรี่ยงโป แถบ จ.กาญจนบุรี ก็มีลวดลายตกแต่งเสื้อผ้าแตกต่างจากภาคเหนือ อย่างเชียงราย ที่มีการนำแฟชั่น ใหม่ ๆ มาทำซึ่งมีลักษณะที่แปลก และแวกแนวออกไป เช่น ทำผ้าปู โต๊ะที่มีลวดลายใหม่ ๆ ที่ ประยุกต์ และมีลายปักแบบลายไทย บ้างก็ทำสะไบ เพื่อขาย ออกยังมีลูกเล่นลวดลายอื่น ๆ ที่ เพิ่มอีกมากมายซึ่งเป็นไปตามยุคสมัย และการพัฒนา ของเทคโนโลยี อย่างไรก็ตามกลุ่มกะเหรี่ยง สะกอ และโปในทุกจังหวัดของประเทศไทยยังคงรักษาลักษณะร่วมที่แสดงสถานะของหญิงสาว และหญิงแม่เรือน เช่นเดียวกัน คือ หญิงทุกวัยที่ยังไม่ได้แต่งงาน ต้องสวมชุดยาวสีขาว (เช ควา) เมื่อแต่งงานแล้วจะต้องเปลี่ยนมาเป็นสวมใส่เสื้อสีดำ หรือที่เรียกว่า “เช โม่ ซู” และ ผ้าถุงคน ละท่อนเท่านั้น ห้ามกลับไปสวมใส่ชุดยาวสีขาวอีก

ลักษณะการแต่งกายของผู้ชาย 

            สำหรับผู้ชายกะเหรี่ยงนั้นส่วนมากจะสวมเสื้อตัวยาวถึงสะโพก ตัวเสื้อจะมีการตกแต่ง ด้วยแถบสีไม่มีการปักประดับเหมือนเสื้อผู้หญิง ผู้ชายทั้งกลุ่มโป และสะกอแถบภาคเหนือมัก สวมกางเกงสีดำ และสีน้ำเงิน หรือกรมท่า ในขณะที่แถบ จ.ตาก และ อำเภอลี้ จ.ลำพูน มัก สวมโสร่ง ลักษณะเสื้อ ผู้ชายวัยหนุ่มใช้สีแดงทุกกลุ่ม แต่มีลวดลายมากน้อยต่างกัน การแต่งกาย ในโอกาส พิเศษ เช่น พิธีปีใหม่ พิธีแต่งงาน เน้นสวมใส่เสื้อผ้าใหม่จะเห็นชัดว่าชายหนุ่ม และ หญิงสาวจะพิถีพิถันแต่งกายสวยงาม เป็นพิเศษ